Η συντοπίτισσά μας Καλλιόπη Σκαμπαβία, μάς εμπιστεύθηκε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παλιό Συμβόλαιο «διά την δενδροφύτευσην των πέριξ του φρουρίου Μυτιλήνης χέρσων γαιών…», που αφορά τα Τσαμάκια της πολης της Μυτιλήνης. Είναι υπογεγραμμένο στις 19-12-1913 ενώπιον του συμβολαιογράφου Δημητρίου Γ. Πουλάκου από τον Γενικό Διοικητικό Επίτροπο Μίνω Πετυχάκη, τον εργολήπτη Ιωάννη Κόσιφα, τον εγγυητή Ιωάννη Λάμπρο και τους μάρτυρες Δημήτριο Οικονόμου και Γεώργιο Λιόλιο. Η κ. Καλλιόπη Σκαμπαβία κληρονόμησε και φύλαξε το συμβόλαιο ως κειμήλιο της γιαγιάς της Άννας Κόσιφα-Χατζημωυσή, κόρης του εργολήπτη Ιωάννη Κόσιφα. Το συμβόλαιο ( μεταγραφή Χρ.Χατζηλία και Βέρας Κωφοπούλου), που συντάχθηκε ύστερα από επαναληπτική μειοδοτική δημοπρασία (και όχι …απευθείας ανάθεση ), περιέχει ιστορικές πληροφορίες και εντυπωσιάζει για την λεπτομερή περιγραφή της τοποθεσίας και των εργασιών που αναλαμβάνει ο Εργολήπτης. Μεταξύ άλλων αναφέρει :
«…ο πρώτος των συμβαλλομένων Μίνως Πετυχάκης, υπό την εκτεθείσαν ιδιότητά του αναθέτει και παραχωρεί την διά πεύκων φύτευσιν του παρά το φρούριον Μιτυλήνης χώρου εις τον έτερον των συμβαλλομένων Ιωανάννην Κόσιφαν υπό τους εξής όρους συμφωνίας και υποχρεώσεις περιλαμβανομένας εν τη από 4η Δεκεμβρίου συγγραφή υποχρεώσεων της Επιτροπής υπό των Ε. Καπετανάκην, Δ. Βαρβαρέσσον και Β. Βασιλείου αποτελούμενης ήτοι :
1ον Η παρούσα συγγραφή αφορά εις την διατύπωσιν των όρων υφ’ ους υπόκειται ο αναδειχθείς εργολάβος δια την δενδροφύτευσιν του παρά το φρούριον χώρου διά πεύκων.
2ον τα προς φύτευσιν πεύκα δέον να έχωσιν ύψος εναέριον 45-50 εκατοστομέτρων <πόντων>, ρίζας ακεραίας φύλλωμα δε και κλάδους υγιείς και απηλλαγμένους οιασδήποτε πληγής ή ασθενείας.
3ον Ο αναδειχθείς εργολάβος έναντι του τιμήματος εις ο θα κατακυρωθεί αυτώ η προμήθεια των ως άνω συστατικών φερόντων φυτών οφείλει να ξεριζώση μετά του αναλόγου χώματος πέριξ των ριζών και μεταφέρη αυτά επί τόπου καλώς συσκευασμένα, να φυτεύση ταύτα μετά προσοχής εις λάκκους έχοντας διαστάσεις μήκους 70 εκατοστομέτρων <πόντων> και βάθους 45-50 εκατοστομέτρων. Να ποτίση αυτά είτε αμέσως είτε μετ’ ολίγας ημέρας αναλόγως των συνθηκών του εδάφους και ν’ αναπληρώση δι’ εξόδων του μέχρι τέλους φθινοπώρου 1914 όλα τα αποτυχόντα φυτά. –
4ον Η εκφύτευσις των φυτών γενήσεται από το τσιφλίκιον ‘‘Κράτηγος’’ κτήματος του δημοσίου, τη υποδείξει και επιστασία του αρμοδίου γεωπόνου.
5ον Ο φυτευθησόμενος χώρος περιλαμβάνεται αρχόμενος από του σημείου του νέου δρόμου, όπου ευρίσκεται το μικρόν λεγόμενον Καστράκι ανέρχεται παρά την οικίαν της Γενικής Διοικήσεως και ακολουθεί την γραμμήν της παρυφής της σχηματιζομένης μετά του ύπερθεν επιπέδου της πλατείας ‘‘Κιοσκιού’’ και φθάνει μέχρι του ανωφερικού λιθοστρώτου δρόμου, όστις ανέρχεται εις το φρούριον ακολουθών τούτον μέχρι του σημείου καθ’ ο νέα γραμμή βραχώδους παρυφής σχηματίζεται εκ φυσικής του εδάφους ανυψώσεως, κατερχομένη προς την θάλασσαν και συναντών την γραμμήν του νέου δρόμου ήν και ακολουθεί μέχρι του αρχικού σημείου, όπου ευρίσκεται το ‘‘Καστράκι’’ εκτάσεως περίπου εξήκοντα στρεμμάτων.
6ον Η διαχάραξις της φυτείας ενεργηθήσεται παρά της Γεωπονικής υπηρεσίας της Γενικής Διοικήσεως.
7ον Ο εργολάβος υποχρεούται να περαιώση την εργασίαν της φυτείας το βραδύτερον μέχρι μέσα ή τέλη προσεχούς Φεβρουαρίου 1914 χιλιοστού ενιακοσιοστού δεκάτου τετάρτου.-
8ον. Αι πληρωμαί θα γίνωνται εβδομαδιαίως καταβαλλομένου του 60% επί της αξίας του ποσού του κατά το χρονικόν αυτό διάστημα φυτευομένων δένδρων. Μετά δε το πέρας της εργασίας και το ενωρίτερον κατά μήνα Απρίλιον 1914 εξελεγχομένου του ποσού των επιτυχόντων φυτών θα λαμβάνη το υπόλοιπον της αξίας αυτών…»
–Την δημοπρασία για την εκτέλεση του έργου, επιβεβαιώνουν τα δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής, που περιλαμβάνονται στο Ημερολόγιο 2019, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης με τίτλο «1913-1914 τα πρώτα βήματα Ελευθερίας στη Λέσβο», στο κεφάλαιο «Έργα υποδομής και εξωραϊσμού».
Αριθμός δεύτερος <2 >
Εργολαβικόν εκ δραχμών 3265 και 50/100-
Εν Μιτυλήνη και εν τοις Γραφείοις της Γενικής Διοικήσεως, εν οις εκλήθην την προς σύνταξιν του παρόντος, σήμερον την δεκάτην ενάτην <19ην> του μηνός Δεκεμβρίου του χιλιοστού ενεακοσιοστού δεκάτου τρίτου <1913> έτους, ημέραν Πέμπτην, ενώπιον εμού του συμβολαιογράφου και κατοίκου Μιτυλήνης Δημητρίου Γ. Πουλάκου, εδρεύοντος αυτόθι και των δύο προσυπογραφομένων μαρτύρων Δημητρίου Οικονόμου ταμίου Λέσβου και Γεωργίου Λιόλιου, υπαλλήλου της Γενικής Διοικήσεως κατοίκων αμφοτέρων Μιτυλήνης, χριστιανών ορθοδόξων, ενηλίκων, γνωστών και μη εξαιρετέων, ενεφανίσθησαν οι εμού τε και του μάρτυρος γνωστοί και μη κολυόμενοι αφενός ο κ. Μίνως Πετυχάκης Γενικός Διοικητικός Επίτροπος των καταληφθεισών νήσων του Αιγαίου και αφ’ ετέρου Ιωάννης Κόσιφας και εκ τρίτου Ιωαννής Λάμπρου αμφότεροι κτηματίαι και κάτοικοι άπαντες Μιτυλήνης και εζήτησαν την σύνταξιν του παρόντος, συνομολόγησαντες τα εξής. Εγκριθέντων των από 9ης τρέχοντος μηνός πρακτικών επαναληπτικής δημοπρασίας μειοδοτικής διά την δεντροφύτευσιν των πέριξ του φρουρίου Μιτυλήνης χέρσων γαιών καθ’ ην ανεδείχθη τελευταίος μειοδότης με προσφοράν 75 λεπτών κατά φυτόν ο Ιωάννης Κόσιφας, υπό την εγγύησιν του Ιωάννου Λάμπρου, ο πρώτος των συμβαλλομένων Μίνως Πετυχάκης, υπό την εκτεθείσαν ιδιότητα του αναθέτει και παραχωρεί την διά πεύκων φύτευσιν του παρά το φρούριον Μιτυλήνης χώρου εις τον έτερον των συμβαλλομένων Ιωανάννην Κόσιφαν υπό τους εξής όρους συμφωνίας και υποχρεώσεις περιλαμβανομένας εν τη από 4η Δεκεμβρίου συγγραφή υποχρεώσεων της Επιτροπής υπό των Ε. Καπετανάκην, Δ. Βαρβαρέσσον και Β. Βασιλείου αποτελούμενης ήτοι 1ον Η παρούσα συγγραφή αφορά εις την διατύπωσιν των όρων υφ’ ους υπόκειται ο αναδειχθείς εργολάβος δια την δενδροφύτευσιν τού παρά το φρούριον χώρου διά πεύκων. 2ον τα προς φύτευσιν πεύκα δέον να έχωσιν ύψος εναέριον 45-50 εκατοστομέτρων <πόντων>, ρίζας ακεραίας φύλλωμα δε και κλάδους υγιείς και απηλλαγμένους οιασδήποτε πληγής ή ασθενείας. 3ον Ο αναδειχθείς εργολάβος έναντι του τιμήματος εις ο θα κατακυρωθεί αυτώ η προμήθεια των ως άνω συστατικών φερόντων φυτών οφείλει να ξεριζώση μετά του αναλόγου χώματος πέριξ των ριζών και μεταφέρη αυτά επί τόπου καλώς συσκευασμένα, να φυτεύση ταύτα μετά προσοχής εις λάκκους έχοντας διαστάσεις μήκους 70 εκατοστομέτρων <πόντων> και βάθους 45-50 εκατοστομέτρων. Να ποτίση αυτά είτε αμέσως είτε μετ’ ολίγας ημέρας αναλόγως των συνθηκών του εδάφους και ν’ αναπληρώση δι’ εξόδων του μέχρι τέλους φθινοπώρου 1914 όλα τα αποτυχόντα φυτά. – 4ον Η εκφύτευσις των φυτών γενήσεται από το τσιφλίκιον ‘‘Κράτηγος’’ κτήματος του δημοσίου, τη υποδείξει και επιστασία του αρμοδίου γεωπόνου. 5ον Ο φυτευθησόμενος χώρος περιλαμβάνεται αρχόμενος από του σημείου του νέου δρόμου, όπου ευρίσκεται το μικρόν λεγόμενον Καστράκι ανέρχεται παρά την οικίαν της Γενικής Διοικήσεως και ακολουθεί την γραμμήν της παρυφής της σχηματιζομένης μετά του ύπερθεν επιπέδου της πλατείας ‘‘Κιοσκιού’’ και φθάνει μέχρι του ανωφερικού λιθοστρώτου δρόμου, όστις ανέρχεται εις το φρούριον ακολουθών τούτον μέχρι του σημείου καθ’ ο νέα γραμμή βραχώδους παρυφής σχηματίζεται εκ φυσικής του εδάφους ανυψώσεως, κατερχομένη προς την θάλασσαν και συναντών την γραμμήν του νέου δρόμου ήν και ακολουθεί μέχρι του αρχικού σημείου, όπου ευρίσκεται το ‘‘Καστράκι’’ εκτάσεως περίπου εξήκοντα στρεμμάτων. 6ον Η διαχάραξις της φυτείας ενεργηθήσεται παρά της Γεωπονικής υπηρεσίας της Γενικής Διοικήσεως. 7ον Ο εργολάβος υποχρεούται να περαιώση την εργασίαν της φυτείας το βραδύτερον μέχρι μέσα ή τέλη προσεχούς Φεβρουαρίου 1914 χιλιοστού ενιακοσιοστού δεκάτου τετάρτου.- 8ον. Αι πληρωμαί θα γίνωνται εβδομαδιαίως καταβαλλομένου του 60% επί της αξίας του ποσού του κατά το χρονικόν αυτό διάστημα φυτευομένων δένδρων. Μετά δε το πέρας της εργασίας και το ενωρίτερον κατά μήνα Απρίλιον 1914 εξελεγχομένου του ποσού των επιτυχόντων φυτών θα λαμβάνη το υπόλοιπον της αξίας αυτών. 9ον Εις περιπτώσεις διαφωνίας αποφασίζει ανεκκλήτως ο Γενικός Διοικητής. Ο κος Ιωάννης Λάμπρος εγγυάται υπέρ του εργολάβου Ιωάννου Κόσιφα αλληλεγγύως και ανεξαιρέτως (; δυσανάγνωστη λέξη) μετά τούτου και παραιτούμενος της ευχέρειας της ζητήσεως (; Δυσανάγνωστες λέξεις) δια την ακριβή τήρησιν απασών των ανωτέρω υποχρεώσεων. Ο δε Ιωάννης Κόσιφας αποδέχεται και αναλαμβάνει την διά πεύκων φύτευσιν του παρά το φρούριον Μιτυλήνης χώρου υπό τους προεκτιθέντας όρους και υποχρεώσεις, ών έλαβεν πλήρη γνώσιν και αντί λεπτών εβδομήκοντα πέντε καθ’ έκαστον πεύκον και αποδέχεται τα εκτεθέντα ανωτέρω. Υπελογίσθη δε δια την εφαρμογήν του περί Χαρτοσήμου Νόμου ότι ο προφητεύσιν χώρος θα περιλάβη τέσσαρας χιλιάδας τριακόσια πεντήκοντα τέσσαρα πεύκα, ήτοι αξίας δραχμών τριών χιλιάδων διακοσίων εξήκοντα πέντε και 50/00 <3265 και 50/00>.-Τούτων συνωμολογησάντων και συμπαραδεξαμένων των συμβαλλομένων συνετάχθη προς ανάγνωσιν το παρόν, όπερ αναγνωσθέν ευκρινώς και εντόνως εις επήκοον πάντων και βεβαιωθέν, υπογράφεται υφ’ όλων, πλην του εργολάβου δηλώσαντος άγνοιαν γραμμάτων.-
Ο εις των συμβαλλομένων
Μίνως Πετυχάκης Ο εγγυητής
Ιωαννής (;) Λάμπρος
Οι μάρτυρες Ο
Δ. Οικονόμου Συμβολαιογράφος Μιτυλήνης
Κ. Λιόλιος <Τ. Σ.> Δ. Γ. Πουλάκος
……. ακριβές αντίγραφον
Εν Μιτυλήνη αυθημερόν
Ο
Συμβολαιογράφος Μιτυλήνης
Δ. Πουλάκος
–Πατέρας της Καλλιόπης και του Δημήτρη Σκαμαβία ( που μας εμπιστεύθηκαν το παραπάνω συμβόλαιο του 1913), ήταν ο Στρατής Σκαμπαβίας, που διατηρούσε κουρείο στην Κουμιδιά της Μυτιλήνης. Σε ανάρτησή των Φ.Ι.Μ.ΠΟ.Δ για τις πρώτες μέρες της Χούντας στη Λέσβο, έχουμε αναφέρει ότι την Δευτέρα 24 Απριλίου του 1967, διατέλεσε Δήμαρχος Μυτιλήνης για ένα… τέταρτο της ώρας !!! Από τις πρώτες μέρες της Χούντας ο Δήμαρχος Μυτιλήνης Απόστολος Αποστόλου και ο Αναπληρωτής του ( πρώτος πλειοψηφών δημοτικός σύμβουλος) Δημήτρης Πέππας, οδηγήθηκαν στην Ασφάλεια και μετά φυλακίσθηκαν στο Διδασκαλείο, που οι πραξικοπηματίες είχαν μετατρέψει σε προσωρινό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο Στρατής Σκαμπαβίας στέλεχος της ΕΔΑ ( Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς ), δεύτερος πλειοψηφών δημοτικός σύμβουλος, κλήθηκε την Μεγάλη Δευτέρα 24 Απριλίου 1967, από τον γραμματέα του Δήμου Νίκο Δαμδούμη, να αναλάβει Αναπληρωτής Δημάρχου, ώστε να υπογράψει μεταξύ άλλων και τα εντάλματα για να πάρουν οι δημοτικοί υπάλληλοι το δώρο Πάσχα. Αλλά στο γραφείο Δημάρχου τον περίμεναν δύο ασφαλίτες που του απαγόρευσαν να υπογράψει οτιδήποτε, πριν στείλει συγχαρητήριο τηλεγράφημα στην…«Εθνικήν Κυβέρνησην», όπως αποκαλούσαν την φασιστική Χούντα. Ο Στρατής τους καθυστέρησε κερνώντας τους καφέ, τους επέστρεψε δε ανυπόγραφο το τηλεγράφημα και δήλωσε ευτυχής που διετέλεσε Δήμαρχος Μυτιλήνης για ένα…τέταρτο!!! Βγαίνοντας από το γραφείο Δημάρχου, υπέγραψε τα εντάλματα για τα δώρα των υπαλλήλων και επέστρεψε στο Κουρείο του στη Κουμιδιά. Την επόμενη μέρα, ενώ ξύριζε έναν πελάτη του, σταμάτησε έξω από το κουρείο ένα τζιπ της χωροφυλακής και τον συνέλαβαν δύο χωροφύλακες. Ο πελάτης αποχώρησε μισοξυρισμένος, καταλαβαίνοντας ότι ο Στρατής θα λείψει για κάποια χρόνια… Και πράγματι ο Στρατής μαζί με εκατοντάδες άλλους συντοπίτες μας, οδηγήθηκαν την Λαμπροτετάρτη 3 Μαΐου 1967 με αρματαγωγό στη Γυάρο κάτω από άθλιες συνθήκες.