Με νομικές προσφυγές κατάφερε ο Οικολογικός Όμιλος Αϊβαλιού “Ayvalik Tabiat Dernegi ”, να διακοπούν οι αυθαίρετες παρεμβάσεις στον χώρο που ιδρύθηκε και στεγαζόταν η περίφημη Ακαδημία των Κυδωνιών. Όπως μας ενημέρωσε ο φίλος Στρατής Πόθας, στις αρχές Οκτωβρίου το Περιφερειακό Συμβούλιο Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που εδρεύει στο Μπαλίκεσίρ (πρωτεύουσα του Νομού), αποφάσισε τη ματαίωση του έργου ανέγερσης Αστυνομικού Μεγάρου στο οικόπεδο όπου στεγαζόταν η περίφημη Ακαδημία Κυδωνιών. Οι εργασίες στον χώρο είχαν διακοπεί προσωρινά, ύστερα από διαμαρτυρίες φορέων και πολιτών, η δε προσφυγή είχε γίνει από την πρωτοβουλία Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimil (Πρωτοβουλία διατήρησης των πολιτιστικών και φυσικών αγαθών του Αϊβαλιού). Με βάση την απόφαση, θα πρέπει να αφαιρεθεί από το οικόπεδο ό,τι δημιουργήθηκε (τσιμεντόστρωση δαπέδου) για την οικοδόμηση του Αστυνομικού Μεγάρου. Το Παράρτημα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, ζητά να συνεχισθεί η ανασκαφική έρευνα στο έδαφος, για να μελετηθεί η θεμελίωση της Ακαδημίας και των άλλων εκπαιδευτικών κτιρίων που την διαδέχτηκαν, αν δε τελικά αποφασιστεί να οικοδομηθεί νέο κτίριο, η χρήση του να είναι εκπαιδευτική, σύμφωνα με την ιστορία του χώρου της Ακαδημίας, όπου πρώτοι οι δάσκαλοι απ’ τις Κυδωνίες, πρόσφεραν τα φώτα τους στην Ανατολία και στο Αιγαίο. Είναι σημαντικό να υπάρχουν στο σημερινό Αϊβαλί, πολίτες και οργανώσεις που σέβονται την ιστορική- πολιτιστική κληρονομιά της πόλης και αγωνίζονται για την προστασία της.
-Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, η Ακαδημία Κυδωνιών στο Αϊβαλί (Κυδωνίες) αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά κέντρα του ελληνόφωνου μικρασιατικού χώρου. Αμέσως μετά την ίδρυσή της το 1800 (άρχισε να λειτουργεί το 1803, ως μεγάλο εκπαιδευτικό συγκρότημα με βιβλιοθήκη, εργαστήριο, γυμναστήριο, αίθουσες διδασκαλίας και 72 δωμάτια για τους οικότροφους μαθητές), η ακτινοβολία της εξαπλώθηκε σε όλες τις γύρω κοινότητες και αποτέλεσε το επίκεντρο των ανώτερων σπουδών για τους νέους των περιοχών αυτών αλλά και του ελλαδικού χώρου. Στη σχολή δίδαξαν γνωστοί λόγιοι της εποχής, όπως ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, ο Θεόφιλος Καΐρης, ο Γρηγόριος Σαράφης, ενώ μεταξύ των μαθητών της συγκαταλέγονται σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι που διέπρεψαν στην συνέχεια ως εκπαιδευτικοί, ως επιστήμονες, ως θεολόγοι.
-Τον πρωτοποριακό της χαρακτήρα τον όφειλε η Ακαδημία στη διδασκαλία των ιδεών του Νεοελληνικού Διαφωτισμού από σημαντικούς εκπροσώπους του κινήματος, όπως ο Βενιαμίν ο Λέσβιος και ο Θεόφιλος Καΐρης, αλλά και στις παράλληλες λειτουργίες που επιτελούνταν εκεί, όπως η εισαγωγή της αλληλοδιδακτικής μεθόδου διδασκαλίας και η ίδρυση ελληνικού τυπογραφείου. Ωστόσο, ακριβώς αυτός ο πρωτοποριακός τρόπος λειτουργίας της ήταν που προκάλεσε έντονες αρνητικές αντιδράσεις από τους πολέμιους του διαφωτισμού, που επηρέασαν την κανονικότητα και τη δυναμικότητα της λειτουργίας της. Ενδεικτική της σπουδαιότητας της Σχολής είναι η ποικιλία των ονομάτων με τα οποία αναφέρεται, αφού διασώζεται κυρίως ως Ακαδημία ή Σχολή Κυδωνιών, αλλά και ως Γυμνάσιο, Ελληνομουσείο και Σχολή Βενιαμίν.
-Αξίζει τον κόπο, να αναζητήσουμε και να διαβάσουμε, για την πρωτοπόρα εκπαιδευτική, κοινωνική και εθνικοαπελευθερωτική προσφορά των ανθρώπων που στήριξαν, υπηρέτησαν και ανέδειξαν την Ακαδημία Κυδωνιών, αντιμετωπίζοντας πολλά εμπόδια διώξεις και κινδύνους, αφού οι ιδέες του Διαφωτισμού και τα «δαιμόνια» των Θετικών Επιστημών, απειλούσαν εξουσίες και μεγάλα συμφέροντα, τοπικών αξιωματούχων και της Υψηλής Πύλης.
