Ενόψει της επετείου των 110 χρόνων από την 8η Νοεμβρίου 1912, οι Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας, υπενθυμίζουν μέσα από το βιβλίο της Κωνσταντίνας Βάκκα-Κυριαζή «Η Λεσβιακή Φάλαγγα», την ξεχωριστή ιστορία των Συμπατριωτών μας, που ως Εθελοντές ήρθαν από την Αμερική στη Λέσβο να, αγωνισθούν για την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό. Το βιβλίο παρουσιάστηκε το 2018 στη Μυτιλήνη και στο Πλωμάρι την ημέρα εγκαινίων του ομώνυμου Μνημείου. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, καθώς και διαδικτυακά στον Σύλλογο  Μυτιληναίων Αμερικής.  Η Κωνσταντίνα Βάκκα-Κυριαζή εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με την τοπική ιστορία της Λέσβου και ιδιαίτερα με την περίοδο της απελευθέρωσης του 1912. Εργασίες της έχουν δημοσιευτεί σε τοπικά περιοδικά και συλλογικές εκδόσεις. Σύζυγος του συντοπίτη μας  καθηγητή και συγγραφέα Αριστείδη ( Άρη) Κυριαζή, που χάσαμε πρόωρα το 2021. Στις μέρες μας συνεχίζει τις σπουδές της στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στο  βιβλίο της, μια εξαντλητική μελέτη για την «Λεσβιακή Φάλαγγα», που κυκλοφόρησε το 2018 από τις εκδόσεις ΜΥΘΟΣ, διαβάζουμε στον πρόλογο: «Η Λεσβιακή Φάλαγγα συστάθηκε στη Νέα Υόρκη στις 31 Οκτωβρίου του 1912, αμέσως μετά την κήρυξη από την Ελλάδα του πολέμου με την Τουρκία. Ήταν ένα σώμα Λεσβίων εθελοντών αποτελούμενο από 210 άντρες οι οποίοι στρατολογήθηκαν με σκοπό να απελευθερώσουν την πατρίδα τους, τη Λέσβο.

Δημιούργησε ιδιαίτερη αίσθηση στους Αμερικανούς πολίτες η οποία και εκφράστηκε με πολλαπλά σχετικά άρθρα σε εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ενθουσιώδης υπήρξε επίσης η υποδοχή της Λεσβιακής Φάλαγγας στην Ελλάδα.

Η δράση της Λεσβιακής Φάλαγγας διήρκεσε ένα έτος κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, ο ιδρυτής και οι οργανωτές της, καθώς και οι άνδρες της Λεσβιακής Φάλαγγας ξεχάστηκαν στην πορεία του χρόνου, ωστόσο η παρουσία της ως εθελοντικό σώμα παρέμεινε ως ιστορία στη μνήμη των Λεσβίων.

Μετά 100 χρόνια από την απελευθέρωση του νησιού και τη σύσταση της Λεσβιακής Φάλαγγας, αυτοί οι άγνωστοι μέχρι τότε στο σύνολό τους ήρωες παρουσιάστηκαν με τα ονοματεπώνυμά τους στη Λέσβο, στο Συνέδριο Ιστορίας που πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη το 2012, για τα 100 χρόνια απελευθέρωσης του νησιού.

Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι η καταγραφή της ιστορίας της Λεσβιακής Φάλαγγας από την ίδρυση μέχρι τη διάλυσή της, με όσα στοιχεία έχουν μέχρι τώρα γίνει γνωστά, ώστε να διατηρηθεί στη μνήμη των Λεσβίων η μεγάλη αυτή προσφορά των προγόνων τους, του ιδρυτή της και των οργανωτών της, καθώς και των 210 ηρώων πολεμιστών της».

Η μελέτη χωρίζεται σε 32 κεφάλαια. Ξεκινά με τα βασικά γεγονότα πριν από την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων, μεταφέρεται στην Αμερική, όπου συγκροτήθηκε το ξεχωριστό αυτό εθελοντικό σώμα, παρουσιάζονται οι πρωτεργάτες και στη συνέχεια η συγγραφέας παρακολουθεί τη δράση της Λεσβιακής Φάλαγγας, βήμα-βήμα, στην Αθήνα, στη Λέσβο, στη Μακεδονία. Δίνεται αλφαβητικός κατάλογος των ανδρών της Λεσβιακής Φάλαγγας, ο οποίος προέκυψε από έρευνα σε αρχεία και κυρίως σε εφημερίδες και σε στρατολογικά μητρώα…

…Η Λεσβιακή Φάλαγγα είχε την τιμή να απελευθερώσει μαζί με τον ελληνικό στρατό τη Λέσβο και να διασφαλίσει την τάξη στο νησί. Υμνήθηκε από τους Λέσβιους, γράφτηκαν ποιήματα γι’ αυτήν. Πολέμησε στο μακεδονικό μέτωπο και διαλύθηκε, αφού πια είχε ολοκληρώσει τον ευγενή σκοπό για τον οποίο συστάθηκε. Οι στρατιώτες της, όπως σημειώνεται στα στρατολογικά τους μητρώα απολύθηκαν ως προϋπηρετήσαντες, επειδή αναγνωρίσθηκε η εθελοντική θητεία τους ως κανονική. Η Λέσβος είχε απελευθερωθεί».