Η Μάχη του Κλαπάδου από 5 έως 8 Δεκεμβρίου 1912 και τα «Φόβια»
Τον προηγούμενο μήνα, αναφερθήκαμε στα γεγονότα κατάληψης της Λέσβου από τον ελληνικό στόλο στις 8 Νοέμβρη 1912. <<Αλλά η Λέσβος δεν απελευθερώθηκε, σε μια μέρα ! Χρειάστηκε να περάσει ο φοβερός και τρομερός ενάμιση μήνας από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας Μυτιλήνης και του Πλωμαρίου, μέχρι την απελευθέρωση και της Ανεμώτιας ( του τελευταίου χωριού) στις 24 Δεκεμβρίου, που ο λαός σοφά τον αποκάλεσε …Τα Φόβια >>, όπως αναφέρει ο Αριστείδης Κυριαζής στην σημαντική εργασία του << Τα Φόβια του 1912 μέσα από μαρτυρίες και τέσσερα κείμενα των κωδήκων της Ιεράς Μητροπόλεως Μηθύμνης >> ( ΛΕΣΒΙΑΚΑ – ΤΟΜΟΣ- ΚΕ- 2016). —–Παρά την εισήγηση του Ναυάρχου Κουντουριώτη να αναλάβει την στρατιωτική διοίκηση της Λέσβου ο ταγματάρχης Αλέξανδρος Μανουσάκης, το Υπουργείο Ναυτικών διόρισε ( τον κατώτερό του ιεραρχικά ) υποπλοίαρχο Κωσταντίνο Μελά. Διαφωνίες και καθυστερήσεις των δύο αξιωματικών ως προς τις στρατιωτικές ενέργειες κατάληψης ολόκληρου του Νησιού με τους 1600 άνδρες που είχαν αποβιβάσει, έδωσαν χρόνο στις στρατιωτικές δυνάμεις των Τούρκων, να υποχωρήσουν και να οχυρωθούν στη βόρεια και δυτική Λέσβο, ανεβάζοντας την δύναμή τους από 400 άνδρες σε 2.000 με επιστράτευση εθελοντών. —–Μετά την νικηφόρα μάχη στον Κλαπάδο από 5 έως 8 Δεκεμβρίου 1912, κατά την οποία έπεσαν 18 Έλληνες και 200 Τούρκοι στρατιωτικοί , χρειάσθηκαν ακόμα 18 μέρες για να απελευθερωθούν όλα τα χωριά της Λέσβου. —–Στην διάρκεια των 47 αυτών ημερών, εκτός από τα στρατιωτικά τμήματα, έδρασαν Τούρκοι και Έλληνες αντάρτες και άτακτοι, που τρομοκρατούσαν κυρίως χριστιανούς, αλλά και μουσουλμάνους κατοίκους του Νησιού. Στις μάχες και τα γεγονότα αυτά που προηγήθηκαν και ακολούθησαν της μάχης του Κλαπάδου, έπεσαν 258 αντάρτες και πολίτες, 95 Έλληνες και 163 Τούρκοι. —–Για αυτή την ιστορική περίοδο της Λέσβου, διοργανώθηκε το 2012 ( στην επέτειο των 100 χρόνων), ένα ιδιαίτερα σημαντικό συνέδριο, από την Εταιρεία Λεσβιακών Μελετών, τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Λέσβου και την Εταιρεία Αιολικών Μελετών, με την στήριξη της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, που είχε τον τίτλο << Λέσβος 1912—Από την Οθωμανική στην Ελληνική Επικράτεια >>. —–27 Σύνεδροι Ιστορικοί, Φιλόλογοι και άλλοι, φώτισαν πολύπλευρα τα πολεμικά γεγονότα, την κοινωνική και την οικονομική κατάσταση του Νησιού μας αυτής της περιόδου. Μεταξύ των εισηγητών ήταν και δύο πανεπιστημιακοί καθηγητές από την Τουρκία, που αναφέρθηκαν σε οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας στη Λέσβο. Μάλιστα την πρόσκληση και συμμετοχή τους, χρησιμοποίησαν <<ανησυΧούντες>> τότε βουλευτές της χρυσής αυγής, για επερώτηση στη Βουλή. —–Τα Πρακτικά του πολύ διαφωτιστικού αυτού Συνεδρίου, με όλες τις εισηγήσεις και συζητήσεις, περιέχονται στα <<ΛΕΣΒΙΑΚΑ–ΔΕΛΤΙΟΝ – Ε.Λ.Μ.–ΤΟΜΟΣ ΚΕ>>- 2016- της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών, που αξίζει να διαβαστούν από όσους ενδιαφέρονται για την Ιστορία του τόπου μας, ως η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, ιστορική καταγραφή της περιόδου αυτής για το Νησί μας.
Φωτογραφικό οδοιπορικό στα στρατιωτικά γεγονότα της απελευθέρωσης της Λέσβου από τους Τούρκους (8 Νοεμβρίου 1912) και δυο κείμενα του Άρη Κυριαζή
(α) 477 πεσόντες (114 Έλληνες και 363 Τούρκοι) κατά τα «Φόβια» του 1912
(β) Η Λέσβος δεν απελευθερώθηκε σε μία μέρα το 1912
Οι περισσότερες φωτογραφίες είναι από το λεύκωμα του Σίμου Χουτζαίου «Λεσβιακές Φωτοσκιές» (Μυτιλήνη 1982).
