Ένας συντοπίτης μας στα Κοινωνικά Κινήματα, στην Αντίσταση, στα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης, στους Κοινοβουλευτικούς Αγώνες, στην Ηγεσία της Αριστεράς.

Μια σύντομη αναφορά των Φίλων Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας, στην πολυδιάστατη προσωπικότητα και κοινωνική προσφορά του Αγωνιστή της Αριστεράς Ηλία Ηλιού, που γεννήθηκε στο Κάστρο της Λήμνου στις 31 Μαΐου 1904. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, εντάχθηκε το 1923 στη Δημοκρατική Νεολαία Παπαναστασίου και συμπορεύτηκε με τους Δημοτικιστές του περιοδικού «Νουμάς». Ενεργός διανοούμενος ταγμένος στο δημοκρατικό μέτωπο, αγωνιζόταν από πολύ νέος για τα κοινωνικά προβλήματα του τόπου μας.

Ήταν υποψήφιος Νομoύ Λέσβου με το Αγροτικό Εργατικό Κόμμα το 1932 και το 1936, ενώ από το 1928 ασκούσε τη δικηγορία στη Λήμνο.  Αντιτάχθηκε στην διχτατορία Μεταξά, επιστρατεύτηκε το 1940 και το 1942 εντάχθηκε στο ΕΑΜ (με παρότρυνση του φίλου του Ασημάκη Πανσέληνου), συμμετέχοντας ενεργά στην Αντίσταση. Το Δεκέμβρη του 1944 συλλαμβάνεται (μαζί με τον 13άχρονο γιο του και τον 70χρονο πεθερό του) και στις αρχές του 1945 εντάσσεται στο ΚΚΕ (ύστερα από πρόταση του Μιλτιάδη Πορφυρογένη), σε μια εποχή που η τρομοκρατία εξανάγκασε πολλούς αγωνιστές σε αποχώρηση. Στην ένταξή του τον οδήγησε (όπως έλεγε ο ίδιος), η αναγνώριση της συμβολής της ΕΣΣΔ στην αντιφασιστική νίκη παράλληλα με την αγανάκτηση για την ξενική επέμβαση των Εγγλέζων και την εγκληματική δραστηριότητα του νεοφασισμού των Χιτών.

Αναλαμβάνει συνήγορος υπεράσπισης των διωκόμενων αγωνιστών της Αντίστασης, ενώ συμμετέχει ενεργά στις εκδόσεις «Νέα Βιβλία» των αριστερών διανοούμενων.

Το Μάρτη του 1947 με την γενίκευση του εμφυλίου, συλλαμβάνεται (γιατί μεταξύ άλλων τόλμησε να καταθέσει στην Επιτροπή του ΟΗΕ κατά της τρομοκρατίας) και εκτοπίζεται στην Ικαρία. Τον Μάρτη του 1948 εκτοπίζεται ξανά στην Ικαρία και στις αρχές του 1949 «προάγεται» στο Κολαστήριο της Μακρονήσου. Τον Ιούλιο του 1950 εξορίσθηκε με τους «Αμετανόητους» στον Άη-Στράτη.

Στις Εκλογές του 1951 εκλέγεται Βουλευτής Λέσβου της νεοσύστατης ΕΔΑ και έτσι απελευθερώνεται, αλλά σε δύο μήνες η εκλογή του ακυρώνεται! Στις δύσκολες Εκλογικές μάχες που ακολουθούν (σε συνθήκες τρομοκρατίας, βίας, νοθείας) εκλέγεται συνεχώς Βουλευτής Νομού Λέσβου το 1956, το 1958, το 1961, το 1963 και βουλευτής Αθηνών το 1964, αφού έχει αναδειχθεί Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της ΕΔΑ με Πρόεδρο τον Γιάννη Πασσαλίδη και δεύτερος στην ιεραρχία μετά το θανατηφόρο τροχαίο «ατύχημα» του Στρατηγού Στέφανου Σαράφη το 1957.

Σε όλες αυτές τις θητείες πρωτοστατεί στους αγώνες για τα τοπικά προβλήματα, για την ομαλότητα, τη δημοκρατία, την ειρήνη την ανεξαρτησία, τα κοινωνικά δικαιώματα, υπέρμαχος πάντα των ευρύτερων Αριστερών και Δημοκρατικών Μετώπων για την απόκρουση της ξενοκρατίας, της τρομοκρατίας και της μονόπλευρης λιτότητας.

Προφητική ήταν η καταγγελία του από το βήμα της Βουλής, κατά της επερχόμενης χούντας των στρατοκρατών στις 25 Ιουλίου 1965. Συλλαμβάνεται από την ξενοκίνητη φασιστική χούντα τον Απρίλη του 1967 και κακοποιείται βάναυσα στον Ιππόδρομο μπροστά σε όλους τους πολιτικούς κρατούμενους, για να τους σπάσουν το ηθικό. Τον κρατούν εξόριστο μέχρι το 1970, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ηγείται της Ενωμένης Αριστεράς το 1974 και της Συμμαχίας το 1977, διανύοντας την τελευταία κοινοβουλευτική του θητεία.

Σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής του παρουσίας ήταν έντονοι οι δεσμοί του με το Νομό μας και ασταμάτητο το ενδιαφέρον του για τα τοπικά προβλήματα. Το 1956 είναι εκείνος που πείθει τελικά τον Απόστολο Αποστόλου να είναι υποψήφιος Δήμαρχος Μυτιλήνης (με την επίσκεψή του στο σπίτι του στην Αθήνα), όπως θυμάται η Βαγγελίτσα Αποστόλου-Παναγιώτου κόρη του Δάσκαλου. Ο παλιός αγωνιστής Μένιος Αδαμίδης θυμάται ότι οι ομιλίες του Ηλία Ηλιού στη Προκυμαία αλλά και στις συνοικίες όπως ο Χάλικας, συγκέντρωναν και συγκινούσαν πλήθος κόσμου, αφού σαν λαϊκός ρήτορας γοήτευε τους μη προνομιούχους. Παλλαϊκή ήταν η υποδοχή και η συγκέντρωση στη Προκυμαία Μυτιλήνης τον Νοέμβρη του 1963, όπως την περιγράφει η τοπική εφημερίδα «Δημοκρατική Λέσβος» (την παραθέτουμε παρακάτω).

Ο Ηλίας Ηλιού έφυγε από τη ζωή στις 25 Ιανουαρίου 1985.

(Στοιχεία για τα παραπάνω αντλήσαμε από Μαρτυρίες, Μονόγραμμα-ΕΡΤ, Σαν σήμερα, Η.Νικολακόπουλο, Β.Μπρακατσούλα, Εφημ. ΕΜΠΡΟΣ).