Κατάληψη Νομικής
-Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ της ΝΟΜΙΚΗΣ από χιλιάδες σπουδαστές το Φλεβάρη του 1973 και οι «εν Λέσβω» ανησυχούντες.- (Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας ).
Πώς η αντιδιχτατορική αντίσταση φούντωσε τόσο μαζικά και δυναμικά, ώστε στις 21 και 22 Φλεβάρη του 1973 τέσσερις χιλιάδες σπουδαστές να οχυρωθούν στη Νομική Σχολή Αθηνών, τραντάζοντας το κέντρο της πρωτεύουσας με τα συνθήματα τους ;
Το ξενοκίνητο χουντικό καθεστώς, θέλοντας να καταπνίξει τις διεκδικήσεις της νεολαίας για Ελευθερία και Δημοκρατία, διοργάνωσε ψευτοεκλογές βίας και νοθείας στις Σχολές τον Νοέμβρη του 1972. Διαπιστώνοντας ότι «κατάφερε» παρά την τρομοκρατία, τις συλλήψεις, και τα βασανιστήρια να ξεσηκώσει περισσότερους νέους που διοργάνωναν ανοιχτές πια αντιδιχτατορικές συνελεύσεις, επανήλθε στις 13 Φλεβάρη 1973 και επιστράτευσε, με διακοπή της αναβολής στράτευσής τους, 137 σπουδαστές που θεώρησε πρωταίτιους των κινητοποιήσεων. Τις ίδιες μέρες η αστυνομία εισέβαλε στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, διέλυσε μεγάλη συγκέντρωση και συνέλαβε 11 σπουδαστές που τους παρέπεμψε -άμεσα και εμφανέστατα κακοποιημένους- σε δίκη.
Έ, αυτά ήταν που πυροδότησαν τα πνεύματα για πιο δυναμική αντίσταση! Με ραχοκοκαλιά τις κρυφές αντιδιχτατορικές οργανώσεις και τις φοιτητικές επιτροπές αγώνα ξεκίνησε στις 21 Φλεβάρη 1973 η πιο μαζική μέχρι τότε αντικαθεστωτική διαδήλωση, με τέσσερις χιλιάδες σπουδαστές οχυρωμένους στη Νομική. Οι χουνταίοι αιφνιδιασμένοι περικύκλωσαν το κτίριο με δυνάμεις καταστολής και τραμπούκους. Από την ταράτσα του κτιρίου οι σπουδαστές τραγουδώντας το «Πότε θα κάνει Ξαστεριά…», καλούν το λαό σε συμπαράσταση και ξεσηκωμό φωνάζοντας «Ελλάς Ελλήνων Φυλακισμένων», «Λευτεριά στα αδέρφια μας», «Δεν σε θέλει ο Λαός, παρ’ τη Δέσποινα και μπρος», «Δημοκρατία – Ελευθερία», «Δεν περνά ο Φασισμός», ενώ παράλληλα κρεμούν πανό και ρίχνουν αυτοσχέδιες προκηρύξεις. Από την πρώτη στιγμή συγκροτήθηκε Συντονιστική Επιτροπή και Ομάδες Περιφρούρησης που οχύρωσαν τις πύλες. Οι αποφάσεις για παραμονή ή αποχώρηση, παίρνονταν από συνελεύσεις. Κίνδυνοι μεγάλοι υπήρχαν, αφού ανά πάσα στιγμή μπορούσε να γίνει αιματηρή εισβολή από την αστυνομία, αλλά η αποφασιστικότητα των σπουδαστών υπερτερούσε. Περιμετρικά στην οδό Ακαδημίας μαζευόταν κόσμος και οι πιο τολμηροί φώναζαν «Είμαστε μαζί σας», αλλά δεχόταν άμεσα επιθέσεις αστυνομικών και τραμπούκων. Από τις γύρω πολυκατοικίες πετούσαν στους οχυρωμένους και περικυκλωμένους σπουδαστές, σάντουιτς, μπισκότα, φρούτα, τσιγάρα… Στις 6 το απόγευμα της επόμενης μέρας, μετά από συμφωνία με τις πρυτανικές αρχές για ανάκληση της επιστράτευσης και για αναίμακτη έξοδο, οι σπουδαστές βγήκαν ομαδικά και ξεχύθηκαν στους γύρω δρόμους. Παρά το νέο άγριο κύμα τρομοκρατίας και βαρβαρότητας που εξαπέλυσε η χούντα, οι αγωνιζόμενοι νέοι με την Κατάληψη της Νομικής είχαν σημειώσει μια ουσιαστική νίκη, σημείο αναφοράς για το αντιδιχτατορικό κίνημα, που οδήγησε σε εννιά μήνες στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στην Κατάληψη της Νομικής, στις προηγούμενες αντιδιχτατορικές κινητοποιήσεις, που ξεκίνησαν από τη μεγάλη διαδήλωση στην κηδεία του Γιώργου Σεφέρη (22 Σεπτέμβρη 1971) αλλά και στις επόμενες μέχρι την εξέγερση του Πολυτεχνείου, συμμετείχαν ενεργά πολλοί νέοι συντοπίτες μας, σπουδαστές και εργαζόμενοι. Αρκετοί ενταγμένοι στις κρυφές αντιδιχτατορικές αριστερές οργανώσεις νεολαίας, που οργάνωναν την αντίσταση κατά του ξενόδουλου καθεστώτος, περισσότεροι στις φοιτητικές επιτροπές κινητοποιήσεων, αλλά και πολλοί που συμμετείχαν αυθόρμητα στις διαδηλώσεις και στις καταλήψεις. Παιδιά οικογενειών που έμεναν στο Νησί μας, αλλά και παιδιά συντοπιτών μας που είχαν μεταναστεύσει στην Αθήνα από τα χρόνια του εμφυλίου, της τρομοκρατίας και τα χρόνια της φτώχειας που ακολούθησαν. Δεν καταγράφουμε ονόματα, γιατί θα αδικήσουμε πολλούς και πολλές. Άλλωστε σε αυτές τις βάρβαρες εποχές, κανείς και καμιά δεν έπεφτε στη φωτιά, για να αναφερθεί ονομαστικά σε κάποιο μελλοντικό δημοσίευμα.
Μια από τις ενέργειες του καθεστώτος για καταστολή του αντιδιχτατορικού κινήματος, ήταν να τρομοκρατήσουν τους γονείς στις επαρχίες για να «μαζέψουν» τα παιδιά τους από «κακές» επιρροές και «οχλοκρατικές» εκδηλώσεις. Έτσι και στο Νησί μας απειλούσαν τους γονείς για την τύχη των παιδιών τους και των κόπων τους. Σε αυτή την χουντική δράση, έσπευσαν αυτόκλητοι ή επιστρατευμένοι και οι προεξάρχοντες του κλήρου, όπως ο τότε δεσπότης Μηθύμνης, που απηύθυνε στις 23 Φεβρουαρίου 1973, την παρακάτω επιστολή στους «φοιτητάς της επαρχίας Μηθύμνης» με συμβουλάς και απειλάς… «Είσθε προνομιούχος γενεά, τα πάντα διαθέτει το κράτος διά την μόρφωσίν σας, διά την συντήρησίν σας, ακόμη δε και διά την ψυχαγωγίαν σας. Φανήτε άξιοι αυτής της προστασίας. Τα ζητήματά σας ευρίσκονται εις χείρας σοβαράς. Η Επαναστατική Κυβέρνησις φροντίζει και είμεθα βέβαιοι ότι θα τα ικανοποιήσει όλα καί πρεπόντως…»! Πρεπόντως… με εξορίες, φυλακές, βασανιστήρια, δολοφονίες, λογοκρισία, σκάνδαλα, πληθωρισμό, χαφιεδισμό, ξενοδουλία και στο τέλος εθνοπροδοσία.
Μνήμες του Απόστολου Κομνηνάκα
ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΜΝΗΝΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ του Φλεβάρη 1973. << ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΑΣ ΧΡΟΝΙΑ…
… 48 χρόνια μετά. Δε τα λες και λίγα. Κοντά μισός αιώνας. Κι όμως. Φλεβάρης του 1973. Στην καρδιά της Χούντας. Πρωτοετής φοιτητής της Νομικής. Κατάληψη του κτιρίου. Στην ταράτσα της Νομικής στο κέντρο της Αθήνας. «ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ» «ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ» «ΕΞΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΔΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝΕ ΕΦΤΑ» «ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ». Μ’ αυτό το τελευταίο σύνθημα, όταν αρχίσαμε να βλέπουμε, δειλά –δειλά στην αρχή, να σηκώνονται χέρια στην Πλατεία Ακαδημίας, και να σχηματίζουν το V της νίκης με τα δάχτυλα, είπαμε επί τέλους ! Ίσως είχε έρθει η ώρα να αφυπνισθεί κι λαός της Αθήνας. Δεν θα αναφερθώ στο ιστορικό της εξέγερσης, γιατί είναι, λίγο πολύ γνωστά πράγματα. Ίσως με κάποια άλλη αφορμή. Θα αναφέρω όμως δυό – τρία μικρά χαρακτηριστικά. Που έμειναν ανεξίτηλα και έχουν τη σημασία τους. Ένα από τα βασικά φοιτητικά αιτήματα, ήταν να ακυρωθεί η επιστράτευση των συνδικαλιστών φοιτητών. Τους είχαν διακόψει την αναβολή λόγω σπουδών και τους στράτευσαν για …τιμωρία. Γιατί ήταν ενάντιοι στο δικτατορικό καθεστώς. Ανάμεσα σ’ αυτούς, ήταν κι ο δικός μας ο Στρατής Πάλλης φοιτητής της Φαρμακευτικής τότε. Οι έγκλειστοι φοιτητές, βρισκόμασταν στον τρίτο όροφο, στα σκαλιά και στην ταράτσα. Και φωνάζαμε τα αντιχουντικά μας συνθήματα. Την είσοδο της Νομικής από την πλευρά της Σόλωνος, την είχαν καταλάβει οι φιλοχουντικοί φοιτητές, που μας έβριζαν. Στα συνθήματά μας για ελευθερία – δημοκρατία και στο αίτημα να επιστρέψουν οι βίαια στρατευμένοι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο, η απάντηση που παίρναμε από τους υποστηρικτές της Χούντας, ήταν «ΤΑ ΚΟΥΜΜΟΥΝΙΑ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΕΔΩ»(!!). Υποστηρικτές στρατιωτικής χούντας ε! Δηλαδή, κάτι σαν …υπερπατριώτες εθνικόφρονες. Που όμως, η στρατιωτική θητεία, το ύψιστο καθήκον ενός νέου για την πατρίδα του, γι’ αυτούς φαίνεται ότι ήταν τιμωρία! Με την οποία θα έπρεπε να τιμωρούνται οι …κομμουνισταί! Τέτοιοι υπερπατριώτες δηλαδή.
Το άλλο, που αξίζει να θυμίσω, είχε να κάνει με δυό ιερωμένους. Πανάξιους ανθρώπους, που εμπνέουν σεβασμό, αγάπη και θαυμασμό. Και δεν πρέπει να τους ξεχνάμε. Ειδικά, όταν την ίδια στιγμή, υπήρχαν και κάτι τύποι σαν αυτόν που ανέφερε ο Μήτσος (ο τότε Μηθύμνης, ο «πνευματικός υμών πατήρ και Επίσκοπος»), που μας υπενθύμιζε με την επιστολή του, ότι «Η Επαναστατική Κυβέρνησις μας φροντίζει και είμεθα βέβαιοι ότι θα ικανοποιήσει όλα τα ζητήματά μας>>. Γι’ αυτό να είμαστε αφοσιωμένοι μόνο στα μαθήματά μας! Έμ ο άλλος, που έγινε και ηγέτης τους Έθνους (δηλαδή έτσι νόμιζε, επειδή έβγαλε στο Σύνταγμα το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας). Αυτόν λέω, που δεν είχε πάρει είδηση ότι επί Δικτατορίας γινόταν βασανιστήρια, φυλακές και εξορίες, δεν το είχε αντιληφθεί, «διότι αυτός διάβαζε»! Έτσι δήλωνε στη τηλεόραση, και χωρίς να κοκκινίζει…
Έ λοιπόν, επειδή ποτέ δεν είναι όλοι ίδιοι, θα σας παραθέσω δυο περιστατικά, που δεν θα σβήσουν ποτέ από τη μνήμη μου. Κλεισμένοι, κλειδαμπαρωμένοι, μέσα στο κτίριο της Νομικής, ξεμείναμε παντελώς από τρόφιμα. Πείνα και των γονέων…Μαζί μας παρέμεινε εγκλωβισμένος και ο καφετζής του κυλικείου, αλλά το μόνο που είχε μείνει ήταν καμιά δεκαριά φακελάκια τσάι. Από αυτά τα φακελάκια πρέπει να έγιναν μέχρι 300 τσάγια. Ζεστό νερό δηλαδή, αφού είχαν ξεζουμισθεί τα φακελάκια. Τι να βγάλουν. Κι όμως, η βοήθεια ήλθε από δύο ρασοφόρους. Ευγενικές μορφές και αγωνιστές. Το αμφιθέατρο των Σαριπόλων, ήταν στον τρίτο όροφο και τα παράθυρά του έβλεπαν στη Σόλωνος. Απέναντι ακριβώς υπήρχε η πολυκατοικία με γραφεία. Πήραμε είδηση ότι από εκεί μας έκαναν σινιάλο και ανοίξαμε τα παράθυρα. Διακρινόταν ένας ρασοφόρος, που είχε φέρει πορτοκάλια και κουλούρια σε ένα πανέρι. Μας τα πετούσαν από την απέναντι πολυκατοικία, από παράθυρο σε παράθυρο. Τις επόμενες μέρες μάθαμε ποιος ήταν ο «ρασοφόρος». Και δεν έσβησε ποτέ από τη μνήμη μου. Λεγόταν Αναστάσιος Γιαννουλάτος. Τότε πρέπει να ήταν πρωτοσύγκελος. Στη μεταπολίτευση έγινε καθηγητής Θεολογικής Αθηνών. Η Στέλλα είχε την τύχη να τον έχει καθηγητή στο Πανεπιστήμιο. Και τώρα η Αλβανία, έχει την τύχη να τον έχει Αρχιεπίσκοπο. Αυτή την άγια μορφή, που όταν σου μιλάει γαληνεύει η ψυχή σου. Βλέπεις αυτός, δεν …διάβαζε μόνο! Ο δεύτερος ήταν ένας απλός κληρικός. Που ταυτόχρονα ήταν και φοιτητής της Θεολογικής. Τον ξέραμε γιατί ήταν από τα λαμπρά παιδιά της ιεροσύνης. Ήταν πάντα στο πλευρό των αγωνιζόμενων φοιτητών, στο κλίμα της αντιχουντικής εφημερίδας «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» του Νίκου Ψαρουδάκη. Ο διάκονος Τιμόθεος Λαγουδάκης τη νύχτα της 21ης Φλεβάρη, επιχείρησε να μπεί στο αμφιθέατρο Τριανταφυλοπούλου, που βρισκόταν στο ημιυπόγειο της Νομικής, μέσα από τον αύλειο χώρο από την πλατεία. Είχε μαζί του ένα πανέρι με κουλούρια για να μας φέρει για βοήθεια. Τον άρπαξαν οι αστυνομικοί και βιαιοπράγησαν εναντίον του. Του πήραν το πανέρι και ίσα που κατάφερε να μπεί στο κτίριο από ένα παράθυρο. Μας ήταν όμως αρκετή ως πράξη συμπαράστασης. Τον Λαγουδάκη το συνάντησα μετά, στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του ’73. Στην αυλή του Πολυτεχνείου, που είχε έρθει για συμπαράσταση. Και πάλι εκεί, στον αγώνα. Το θλιβερό νέο, το έμαθα τον Ιούνιο του 1974 από τις εφημερίδες. Είχε σκοτωθεί σε <<περίεργο >> τροχαίο ατύχημα στην εθνική οδό Αθηνών-Κορίνθου. Θέλω ν’ αγιάσω αλλά δεν μπορώ. Άντε να πιστέψω πως ήταν ατύχημα.
Ας είναι όμως αιώνια η μνήμη του και να είναι πάντα καλά στην υγεία του ο Αναστάσιος της Αλβανίας. Έχουμε ανάγκη από τέτοιες λαμπρές προσωπικότητες. Δεν είναι μόνο αυτοί, που μας μαυρίζουν τη ψυχή.