Με αφορμή μια παλιά φωτογραφία
ΤΑ ΙΣΝΑΦΙΑ (ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ) ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
Έπεσε στα χέρια μου μια παλιά φωτογραφία του 1929. Φωτογράφος ήταν ο Ιγνάτης Μ. Ψούχλος, γραμματέας της Κοινότητας Αγίας Παρασκευής στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Ένας εξαιρετικά ταλαντούχος φωτογράφος, που με τον φακό του έχει καταγράψει αριστοτεχνικά τη ζωή του χωριού. Την παλιά φωτογραφία, που ήταν σε κακή κατάσταση, την επεξεργάστηκε ψηφιακά ο Στρατής Προδρόμου και έδωσε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Οι 23 τσαγκάρηδες που απεικονίζονται, με τη στάμπα στο κούτελο των γραμμάτων Σ.Υ. (Σωματείο Υποδηματοποιών), γιορτάζουν την Καθαρή Τρίτη του 1929, αφού, προφανώς, η Καθαρή Δευτέρα …δεν στάθηκε ικανή για να καλμάρει την αποκριάτικη και διονυσιακή διάθεσή τους. Κάπως έτσι, άλλωστε, καθιερώθηκαν και τα «Χαρλαμέλια», που γιορτάζονται τη Δευτέρα, μετά το μεγάλο πανηγύρι του Ταύρου, που γίνεται Σαββάτο και Κυριακή, στη μνήμη του Αγίου Χαραλάμπου. Κι αυτό το πανηγύρι, το διοργανώνει από το 1774 μέχρι σήμερα, το Γεωργικό Σωματείο. Στην αρχική του μορφή, το 1774, ήταν το μεγάλο Ισνάφι των Ζευγάδων. Έτσι ήταν οργανωμένη η χριστιανική κοινότητα της Αγίας Παρασκευής, απ’ τον 18ο αιώνα στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο αυτές οι συντεχνίες (ισνάφια), στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Όπως, βέβαια, και σήμερα τον ρόλο αυτό υπηρετούν, με διαφορετικό τρόπο τα επαγγελματικά σωματεία και συνδικάτα. Διαβάζουμε, λοιπόν, από το βιβλίο του Χρίστου Παρασκευαϊδη (1869-1937) «Η παλαιά Αγία Παρασκευή», που επανεκδόθηκε το 1991, από την Κοινότητα της Αγίας Παρασκευής, με την επιμέλεια και συμπλήρωση του αείμνηστου Μίλτη Χρ. Παρασκευαϊδη, πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την ύπαρξη και τον ρόλο αυτών των Ισναφιών (συντεχνιών) στην Κοινότητα της Αγίας Παρασκευής. Πρωτεύοντα ρόλο είχε το Ισνάφι των Ζευγάδων, που ιδρύθηκε το 1774 (και συνεχίζεται μέχρι σήμερα (!!) με τη μορφή του Γεωργικού Σωματείου Αγίας Παρασκευής), που το ονόμαζαν και «μεγάλο Ισνάφι», διότι σ’ αυτό μπορούσαν να είναι μέλη όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Άλλωστε, όλοι αγρότες ήταν.. Όλοι, όσοι είχαν τη δυνατότητα να εισφέρουν ετησίως τη συνδρομή τους, που ήταν, «ένα σινίκι σιτάρι». Το σινίκι ήταν μεταλλικό κυλινδρικό δοχείο που χωρούσε 10 κιλά σιτάρι, και ήταν η μονάδα μέτρησης του σιταριού στα αλώνια μέχρι και τη δεκαετία του 1970, που υπήρχαν ακόμη αλώνια… Το Ισνάφι, ρύθμιζε τις σχέσεις μεταξύ των καλλιεργητών και των γαιοκτημόνων, δίκαζε τις προκύπτουσες αγροτικές διαφορές, έφτιαχνε λιθόστρωτα στους αγροτικούς δρόμους –πατωμένες, βρύσες νερού κλπ, και φρόντιζε για τα συμφέροντα όλων των γεωργών, για τη βελτίωση και προαγωγή της γεωργικής παραγωγής. Άλλα ισνάφια ήταν, το Ισνάφι των Ραπτών και Βακάληδων, και το Ισνάφι των Παπουτσίδων και λοιπών Τεχνιτών. Αυτό που εικονίζεται στη φωτογραφία. Αυτό ιδρύθηκε περί το 1860 και διαλύθηκε λίγα χρόνια πριν την απελευθέρωση της Λέσβου (1912). Γιόρταζε κάθε χρόνο στις 12 Δεκεμβρίου, που τιμάται ο προστάτης του άγιος Σπυρίδων. Επανιδρύθηκε όμως το 1929, όπως γράφει ο Χρίστος Παρασκευαϊδης, και επιβεβαιώνει η εξαιρετική φωτογραφία του Ιγνάτη Μ. Ψούχλου. Έχει γίνει η αναγνώριση λίγων απ’ τους εικονιζόμενους και περιμένουμε τη «συνδρομή» των αναγνωστών του άρθρου (απογόνων των εικονιζόμενων τσαγκάρηδων ) για να τα καταγράψουμε. Όμως, για σκεφθείτε, ότι το 1929, υπήρχαν στην Αγία Παρασκευή, 25 υποδηματοποιοί….
Αποστόλης Κομνηνάκας
